مضراب سنتور به دو چوب نازک که به وسیله ی آن سنتور را می نوازند گفته می شود (ابزار نواختن ساز سنتور). برخی از سازها مانند تار و سه تار بدون مضراب و توسط انگشتان قابل اجرا و نواختن هستند؛ اما اجرای سنتور بدون مضراب غیر ممکن است. سنتور سازی است که اگر نوازنده بر آن چیره شود، میتواند بوسیله آن کارهای زیبا و ماندگاری بیافریند.
زیرا بر خلاف ساز تار و سه تار که مضراب زدن با یک دست آن هم دست راست انجام می شود، در ساز سنتور این قابلیت را دارد که نوازنده از هر دو دست برای نواختن مضراب ها استفاده می کند و این مزیت موجب اجرای سرعتی، قدرتی و همچنین تکنیکی در این ساز میشود.
فیلم رقص مضراب توسط دستان استاد اردوان کامکار:
مضراب سنتور چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟
حال می خواهیم مشخصات مضراب سنتور و ویژگی هایی که باید داشته باشد را برایتان در زیر شرح دهیم، با ما همراه باشید.
جنس مضراب از چیست و چه رنگی دارد؟
معمولا از چوبهای مختلفی نظیر چوب درخت گردو، عناب، شمشاد، نارنج، ازگیل، گلابی و … برای ساخت مضراب سنتور استفاده میشود.
رنگ مضراب بهتر است تا در تمام طول آن یکسان و تکرنگ باشد. اگر ساقه و سر مضراب هر کدام دارای رنگ جداگانه ای باشند باعث خستگی چشم نوازنده خواهد شد.
پیشنهاد مطالعه: بهترین پیانیست زن حال حاضر ایران
مضراب سنتور باید چه حالتی داشته باشد؟
- انحنای مناسب داشته باشد.
- وقتی به مضراب نگاه می کنید نباید کج به نظر برسد.
- خیلی سبک و یا خیلی سنگین نباشد.
- اندازه ی دم مضراب مناسب باشد و بیش از حد کوتاه یا بلند نباشد.
- حلقه ی مضراب به گونه ای باشد که انگشت اشاره در آن آزادانه حرکت کند.
مضراب از چه بخش هایی تشکیل شده است؟
- حلقه ی مضراب: محل گرفتن مضراب.
- ساق مضراب: قسمتی از مضراب که حلقه و سر مضراب را به یکدیگر متصل می کند.
- سر مضراب: قسمتی از مضراب که روی سیم های ساز فرود می آید.
نحوه ی گرفتن مضراب سنتور به چه صورت است؟
برای اینکه بتوان صحیح تر مضراب را گرفت و همچنین این کار برای هنرجویان مبتدی راحت تر باشد می توان مضرابها را روی یک سطح صاف قرار داده و با انگشت اشاره و شست آنرا برداشته به طوری که انگشت اشاره در حلقه ی مضراب و کاملا چسبیده به آن باشد و انگشت شست روی دم مضراب و نزدیک به حلقه به طوری که مضراب را کاملا ثابت نگه دارد قرار گیرد.
سه انگشت کوچک، انگشتری و وسط نیز چسبیده به هم و زیر دم مضراب قرار می گیرند. به طوریکه دم مضراب به این سه انگشت تکیه داده و ثابت بماند. این نکته را هم بدانید که مضراب را حتما باید با مچ دست حرکت دهید نه از طریق آرنج و انگشتان.
بسیار حائز اهمیت است که مضراب در بند اول انگشت قرار گیرد زیرا اگر از بند اول انگشت دور شود مجبور میشوید به جای مچ از انگشتان برای حرکت مضراب استفاده کنید که در اجرای قطعاتی با تمپوی بالا با مشکل مواجه خواهید شد و کنترل مضراب دشوار خواهد بود و ممکن است از دست رها شود.
نحوهی نگهداری از مضراب سنتور:
بهتر است مضراب را در جعبه ی مخصوص خود نگهداری کنید و توجه داشته باشید که ساق مضراب بسیار باریک است و برای جلوگیری از تاب برداشتن آن بهتر است یک عدد رطوبت گیر در داخل جعبه داشته باشید زیرا رطوبت باعث تاب برداشتن مضراب خواهد شد. بیش از یک جفت مضراب درون جعبه قرار ندهید. همچنین هیچ چیزی حتی یک برگه کاغذ هم روی مضراب قرار ندهید و مضراب را دور از دسترس کودکان نگهداری کنید و هنگام جابه جایی سنتور مضراب را هم درون جعبه اش قرار داده و با ان جابه جا کنید. سعی کنید مضراب ها را وقتی درون جعبه می گذارید، در جعبه را با شدت نبندید که باعث آسیب رساندن به مضراب ها شوید.
پیشنهاد مطالعه: انواع مضراب تار و تاثیر آنها در نواختن ساز تار
مزیت استفاده از اسفنج به جای نمد برای نواختن سنتور:
ممکن است شما در هنگام نواختن یا تمرین در ساعاتی از شبانه روز باشید که اطرافیان شما در حال استراحت و خواب باشند یا اینکه در یک مکان عمومی مانند خوابگاه باشید. بهتر است در این شرایط برای پایین آوردن صدای حاصله از نواختن سنتور از اسفنج به جای نمد استفاده کنید زیرا صدایی که از مضراب اسفنج دار تولید میشود بسیار آرام تر و ملایم تر از مضراب نمدی است.
توجه داشته باشید که از اسفنج فشرده و نرم استفاده کنید و با مضراب اسفنج دار هیچ وقت خیلی قوی اجرا نکنید زیرا خیلی زود از بین می رود.
نکات مهم در مورد مضراب سنتور:
- برای زیاد کردن صدای مضراب یا به اصطلاح تیز بودن صدای مضراب، نمد باید نازک باشد.
- برای کم کردن صدای مضراب باید از نمد ضخیم استفاده نمود.
- برای اینکه صدای مضراب بسیار نرم و آرام باشد باید از اسفنج «فویل» استفاده نمود.
- با مضراب اسفنج دار هیچ وقت قوی اجرا نکنید، چون زود از بین می رود و صدای اصلی از ساز ایجاد نمی شود.
مضراب سخت و بدون نمد:
مضراب سخت به مضرابی گفته میشود که سر آن (قسمتی که با سیمها تماس می یابد) هیچ گونه پوششی نداشته باشد. (عموما در قسمت سر سنتور از ارچهی نمد استفاده میشود).
استفاده از این نوع مضراب در زمان های قدیم باب بوده و نواختن با این نوع مضراب نیازمند تبحر و دقت و هوش بالایی است؛ زیرا کوچک ترین حرکت مضراب روی سیمها در صدایی که ایجاد میشود موثر است.
برای نواختن با این نوع مضراب باید جنس مضراب بسیار نرم باشد یا به اصطلاح حالت ارتجاعی داشته باشد و اینکه هر چهار رشته سیم ساز دقیقا کوک یکسانی داشته باشند در غیر این صورت صدای تک سیم هایی که از کوک خارج شده اند به گوش نمی رسد.
مطالعه باعث بهتر شدن سبک زندگی کردن در جامعه میشود. همانطور که میدانید لذت مطالعه در خواندن مطلبی جذاب، مفید و قابل درک است که کمک شایانی به بازدهی مغز شما میکند. پس سعی ما تولید کنندگان محتوای متنی در وب سایتها، بازنویسی مطالب مهم و کاربردی به صورت جذاب و کاملتر است. امیدوارم مطالب گفته شده در این مطلب برای شما مفید واقع شود.
گردآوری شده: آلیک موزیک