روش نگهداری از پیانو آکوستیک

روش نگهداری از پیانو آکوستیک

مدت‌ها تحقیق کرده‌اید و برای خرید پیانوی عالی منتخب خود هزینه صرف نموده‌اید. پس باید نهایت تلاش خود را جهت فراهم نمودن شرایط ایده‌آل انتقال، نگهداری و رسیدگی‌های منظم و اصولی به این ساز لوکس و گران‌بها به‌کار بگیرید. در این قسمت تلاش می‌کنیم تا جهت افزایش اطلاعات و آگاهی شما، در رابطه با مطلوب‌ترین شرایط نگهداری از پیانو به شما کمک کنیم تا عمر مفید ساز زیبا و دوست‌‌داشتنی خود را تا حد ممکن افزایش دهید.

۱. حمل پیانو

پیانوها تجهیزات حساسی هستند. مراقب باشید که حمل آنها نیز احتیاج به تخصص دارد.
در صورت هرگونه بی‌احتیاطی ممکن است همه هزینه و زمانی را که صرف به‌دست آوردن این ساز زیبا و گران‌بها نموده‌اید به‌راحتی از بین ببرید. اگر پیانو به‌طور صحیح، حرفه‌ای، تکنیکی و با تسمه‌های مخصوص حمل پیانو جا‌به‌جا نشود عوامل و مشکلاتی همچون زخمی شدن بدنه پیانو، ترک برداشتن دک (صفحه رزونانس) پیانو ویا شل شدن گوشی‌ها دور از انتظار نخواهد بود. جابه‌جایی پیانو از مکانی به مکان دیگر همیشه یکی از دل‌نگرانی‌های دارندگان این ساز بوده است چرا که این موضوع امری است بسیار حساس، تخصصی و زمان‌بر که لازمه آن بهره بردن از دانش، تخصص، تجربه و تجهیزات کافی می‌باشد.

۲. مکان نگهداری

پیانو آکوستیک حساسی است و هرگونه تغییر در مکان قرار گرفتن و یا شرایط جوی اطراف آن می‌تواند در کوک و تنظیمات این ساز تاثیر زیادی داشته باشد.

بنابراین الزام به در نظر گرفتن ویژگی‌های خاص و منحصربه‌فرد برای محل قرار دادن آن چندان دور از انتظار نخواهد بود.
به طور خلاصه هر محیطی که انسان در آن احساس راحتی می‌کند برای نگه‌داری پیانو نیز مناسب خواهد بود.

به‌‌عنوان یک قانون کلی می‌توان در یک جمله گفت که پیانو باید از منابع تولید گرما، سرما، نور آفتاب، گرد و غبار و رطوبت تا حد امکان دور نگه داشته شود.

دور نگه داشتن پیانو از گرما

سعی کنید پیانو را از منابع حرارتی مانند رادیاتور، شوفاژ و شومینه دور نگه دارید. حداقل فاصله از شومینه و بخاری گازی ۵ متر و از وسایل گرمازا مثل رادیاتور و شوفاژ ۳ متر در نظر بگیرید.
مجاورت در دیوارهای دارای درجه حرارت متغیر یا دیوارهایی که از درون آنها لوله آب گرم و یا لوله دودکش بخاری عبور می‌کنند نیز شرایط مطلوبی نخواهد بود چرا که تغییرات درجه حرارت دیوار به شدت به بدنه و رنگ پیانو آسیب وارد کرده و باعث برهم خوردن تنظیمات کوک و رگلاژ پیانوی شما خواهد شد.

همچنین دیوارهایی که از پشت با خیابان و فضای آزاد در ارتباط هستند طی شبانه روز گرم و سرد شده و مانع به وجود آمدن شرایط متعادل دمایی برای ساز خواهند شد. اما دقت داشته باشید اگر مجبور به انتخاب میان دیوار حاوی لوله گرم و دیوار مجاور به خیابان بودید، در آن صورت دیوار مجاور به خیابان را انتخاب کنید به‌خصوص اگر دیوار را از نظر حرارتی ایزوله کرده باشند.

دور نگه داشتن پیانو از پنجره

به این دلیل که جنس بدنه پیانو از چوب بوده و عوامل فرسایشی همچون نور مستقیم آفتاب، رطوبت و تغییر ناگهانی دمای محیط می‌توانند به سادگی به چوب و رنگ پیانو آسیب وارد کنند، تا حد امکان پیانوی خود را نزدیک پنجره قرار ندهید. تابش مستقیم نور آفتاب به مرور رنگ ساز را از بین برده و در صورت خشک بودن هوا موجب ترک برداشتن چوب یا دک (صفحه رزونانس) ساز می‌شود. اگر به‌هر دلیل مجبور به این کار بودید سعی کنید با استفاده از پرده‌های ضخیم اثر فرسایشی محیط را به حداقل برسانید. همچنین سعی کنید از باز نمودن این پنجره در فصل تابستان و زمستان به دلیل تغییرات ناگهانی هوا خودداری نمایید.

دور نگه داشتن پیانو از رطوبت

نمد، کتان، چرم و اجزای ظریف چوب پیانو که تماما با دقت یک‌صدم میلیمتر طراحی و ساخته شده‌اند از حساسیت بالایی در برابر رطوبت برخوردار می‌باشند. رطوبت بیش از اندازه، نمد سر چکش‌ها را تحت تاثیر قرار داده و صدای پیانو غیرمتعارف و بی‌کیفیت خواهد شد. زنگ زدگی سیم‌ها، پین‌ها، صفحه چدن، چسبندگی صفحه کلید، تاب برداشتن صفحه رزونانس یا تغییر شکل قطعات چوبی اکشن پیانوی شما در نتیجه قرارگرفتن در معرض رطوبت، چندان دور از انتظار نخواهد بود.
از قرار دادن پیانو در مکان‌هایی همچون زیرزمین، موتورخانه یا پارکینگ که معمولا دارای گرما و رطوبت زیاد می‌باشند خودداری کنید. متاسفانه علی‌رغم بهره بردن از آرامش و سکوت مناسب برای تمرین‌ نوازندگی اغلب این مکان‌ها محل مناسبی جهت نگهداری سازها نمی‌باشند.
همچنین از قرار دادن پیانوی خود در گلخانه‌، کنار آشپزخانه یا نقاطی که احتمال نفوذ و حتی پاشیده شدن آب به ساز شما وجود خواهد داشت به شدت پرهیز کنید. به‌طور کلی رطوبت نسبی ۴۵ تا ۶۰ درصد و دمای ۲۰ درجه بدون تابش مستقیم نور خورشید بهترین شرایط برای نگه‌داری پیانو می‌باشد.
اگر در مناطق دارای رطوبت بالا سکونت دارید می‌توانید از کیسه‌های رطوبت‌گیر در درون پیانوی خود استفاده کنید.

پرهیز از خشکی مفرط هوای اطراف پیانو

درست است که رطوبت بیش‌ از اندازه هوا به پیانو آسیب می‌رساند اما خشکی زیاد نیز آسیب بیشتری را در پی خواهد داشت. به‌ویژه اگر این خشکی با دمای بالا یا پایین محیط همراه باشد. چوب و دیگر اجزای تشکیل دهنده پیانو تا حدی در مقابل خشکی هوا مقاومت می‌کنند، اما در صورت شدت و دوام این شرایط چوب‌ها، نمد و دیگر اجزای اکشن پیانو بیش از اندازه منقبض شده، صفحه رزونانس ترک برداشته و در نهایت صداهای اضافی از پیانوی شما به‌گوش خواهد رسید. از دیگر اثرات مخرب خشکی هوا می‌توان به تحت تاثیر قرار دادن قابلیت کوک پیانو نیز اشاره کرد.
در نهایت برای اجتناب از اثرات فرسایشی ناشی از خشکی نامطلوب محیط می‌توانید از گیاهان آپارتمانی دارای برگ‌های پهن برای ایجاد رطوبت مناسب و یا از وسایل رطوبت‌ساز و رطوبت‌سنج باکیفیت و مرغوب استفاده نمایید.

۳. عدم قرار دادن هرگونه شی بر روی پیانو

قرار دادن اشیا و وسایل تزیینی یا… روی پیانو باعث خسارت زدن به درب، رویه و رنگ آن شده و به علت حالت ارتعاشی مشکلاتی را نیز در زمینه کیفیت صدا برای ساز شما ایجاد خواهد کرد. شاید وزن گلدان به‌منظور تزیین روی پیانو قابل اغماض باشد اما ممکن است آب از زیر گلدان جاری شده و موجب آسیب جدی این ساز گردد. توجه داشته باشید پیانوی شما یک ساز است نه یک میز یا وسیله تزیینی.

۴. کوک مداوم و منظم

پیانو نیز مانند سایر سازهای زهی از جمله ویولن و گیتار برای تولید صدای مطلوب و ایده‌آل باید کوک شود. هرچند که کوک کردن این ساز در مقایسه با سازهای دیگر به دلیل دارا بودن بیش از ۲۳۰ سیم از پیچیدگی و حساسیت ویژه‌ای برخوردار است اما به منظور تجربه صدایی خوب و ایده‌آل و همچنین افزایش طول عمر ساز خود باید تنظیم کوک و رگلاژ پیانوی خود را طی زمان‌بندی منظم و دقیق مدنظر داشته باشید.

۵. تمیز نگه داشتن پیانو

به طور عمده مشکل نشست گرد و غبار بر سطح و نفوذ در قسمت‌های داخلی پیانو از شایع ترین موارد در زمینه بهداشت این ساز به شمار می‌رود ( منظور ما پیانو دیجیتال نیست ). در صورتی‌که پیانوی شما مشکی با روکش پلی استر باشد این موضوع خیلی محسوس‌تر بر سطح پیانوی شما خودنمایی خواهد کرد. البته این فقط قسمتی است که شما قادر به مشاهده آن می‌باشید. اگر جزو آن دسته افرادی هستید که درب پیانوی خود را باز نگه می‌دارید، اطمینان داشته باشید که هر روز شاهد نشستن ذرات گرد و‌ غبار بر روی همه قسمت‌های داخلی ساز خود خواهید بود.
وجود گرد و‌ غبار روی سیم‌ها، قطعات اکشن و درون مکانیسم پیانو در مدت زمان طولانی باعث ایجاد اختلال در فعالیت این قسمت‌ها شده و در نهایت کیفیت صدای ساز شما را کاهش خواهند داد. از آن جا که گرد و خاک موجود در محیط به علت دارا بودن ذرات معلق شیمیایی توانایی اکسیده کردن سیم‌های پیانو را دارند، چنانچه محل سکونت شما از گرد و خاک زیادی در هوا برخوردار است سعی کنید از باز گذاشتن درب پیانوی خود (چه گرند و چه دیواری) خودداری کرده و برای پیانوی رویال (گرند) خود از پوشش‌های مخصوص روی سیم پیانو استفاده نمایید.

نحوه تمیز کردن پیانو

استفاده از دستمال‌های پنبه‌ای، نرم و سفید بهترین گزینه و دستمال‌های حاوی مواد کاغذی نامناسب‌ترین انتخاب شما برای تمیز کردن پیانو می‌باشد. ایده‌آل‌ترین پارچه برای تمیز کردن پیانو پارچه‌های مخصوص این کار هستند که بسیار نرم بوده، حاوی مواد خاصی می‌باشند و به هنگام برخورد با سطح بیرونی پیانو دارای الکتریسیته ساکن شده و گرد و غبار را به‌خود جذب می‌کنند. اگر چنین پارچه‌ای را در اختیار ندارید به عنوان جایگزین می‌توانید از یک تکه پارچه پشمی سفید استفاده کنید. توجه داشته باشید که استفاده از پارچه پشمی به‌شرط آرام کشیدن روی ساز مفید بوده و در صورت استفاده محکم می‌تواند روی پیانو خط بیندازد.
چربی و عرق موجود در انگشتان شما می‌توانند به‌راحتی گرد و خاک را به‌خود جذب کرده و باعث کثیف شدن کلاویه‌ها شوند. به منظور تمیز کردن کلاویه‌های پیانو، پارچه را به مقدار بسیار کم مرطوب کرده و به آرامی روی کلیدها و سطح اطراف آن‌ها بکشید. مایعات و اسپری‌های مخصوص متنوعی برای پاک کردن پیانو در بازار وجود دارند اما در نهایت استفاده از آب به همه آن‌ها ارجحیت دارد چراکه اکثرا دارای ترکیبات شیمیایی بوده و در بلندمدت تاثیر نامطلوب زیادی را روی ساز شما خواهند گذاشت. از پاشیدن مایع تمیزکننده به صورت اسپری و مستقیم بر سطح پیانو جدا خودداری کنید، زیرا کناره‌های کلیدهای پیانو معمولا فاقد روکش بوده و مایع اسپری می‌تواند به‌راحتی بین کلیدها چکیده و موجب خرابی آن‌ها شود. مواظب باشید تنها لایه‌ی روی کلیدها ضدآب می‌باشد. همچنین کلیدهای سفید و سیاه را با هم تمیز نکنید و برای هرکدام از پارچه‌های جداگانه استفاده نمایید.