یک هزاره از تاریخ اروپا رو به عنوان قرون وسطی میشناسند. این دوره از حدود سال ۴۰۰ میلادی با فروپاشی امپراطوری روم آغاز شد و حدودا تا سال ۱۴۰۰ ادامه داشت.
در این دوره کلیساها و صومعه سراهایی به سبک رمانسک و نیز کلیساهای جامع گوتیک بنا شد.
کلیسا همانگونه که نگرش و اندیشهی قرون وسطایی را در سیطره داشت بر جریان زندهی موسیقی نیز حاکم بود و برجستهترین موسیقیدانان کشیشهای خدمتگذار کلیسا بودند.
دانلود آهنگ کلیسایی قرون وسطی
دانلود آهنگ های کر کلیسا
شنیدن آنلاین آهنگ کلیسایی
برای دانلود یکجا همه آهنگ ها کلیک کنید.
♦ دانلود آهنگ های کر کلیسا حجم ( 13 مگابایت )
آواز اولیه موسیقی قرون وسطی
یک خط ملودی بدون بخش همراهی کننده قدیمیترین موسیقی ای است که میشناسیم. نوعی بافت موسیقی که به آن مونوفون میگویند.
آوازهای اولیه بدون بخش همراهی کننده خوانده میشد. این ملودیهای روان معمولا در محدودهی یک اکتاو هستند و به نرمی در فواصل نزدیک حرکت میکنند و کمتر از فواصل بزرگ در آنها استفاده میشود.
ریتمهای آوازهای اولیه نیز نامنظم و بیقاعدهاند.
خواندن آوازهای اولیه در بسیاری از کلیساها و صومعه سراها هنوز مرسوم است.
مدهای کلیسایی
موسیقی اولیه نوع خاصی از گام را به کار میگیرند که به آن مد میگویند. شما میتوانید یک مد را روی پیانو بنوازید. از یک شستی سفید، مثلا نت، شروع کنید و نت به نت در حالی که تنها شستیهای سفید را مینوازید به سمت بالا حرکت کنید. اگر همین کار را با نتهای دیگر آغاز کنید متوجه میشوید هیچ یک از این مدها از لحاظ ترتیب پردهها و نیم پردهها شبیه هم نیستند.
موسیقی غیر مذهبی قرون وسطی
در این دوره گونهی دیگری از موسیقی نیز در آن سوی دیوارهای کلیسا وجود داشت. مهمترین آثاری که با نگارشی قابل درک به جا مانده هست به قرن ۱۲ و ۱۳ مربوط است که توسط نجیب زادگان فرانسوی که تروبادورها و تروورها نامیده شدند ساخته شده است.
این موسیقیها معمولا مضمونی عاشقانه داشتند اما آوازهایی در مورد جنگهای صلیبی، ترانههای رقص و آوازهای گروهی متعدد نیز در آنها دیده میشوند.
حدود ۱۶۵۰ ملودی از تروبادورها و تروورها برجا مانده است. در نت نگاری این آثار از ریتم خبری نیست اما بسیاری از آنها دارای وزنی دقیق و ضربی مشخص هستند.
ارگانوم و انواع آنها
ارگانوم موازی: قدیمیترین موسیقیای که بافت پلی فنی دارد(به این معنا که دو یا چند خط ملودی در آن به چشم میخورد)
موسیقیای که به این سبک و شیوه نوشته میشود ارگانوم نام دارد که سادهترین شکل آن ارگانوم موازی است که در آن صدای فرعی با فاصلهی چهارم یا پنجمی پایینتر از صدای اصلی صرفا به تقلید آن میپردازد.
ارگانوم آزاد: در قرنهای ۱۰ و ۱۱ آهنگسازان به مستقل ساختن صدای فرعی از صدای اصلی و دور شدن از تقلید خشک پرداختند. در قرن ۱۱ علاوه بر حرکت موازی، صدای فرعی به حرکت مخالف (بالارونده هنگامی که صدای اصلی پایین رونده بود و برعکس)، حرکت مایل (حفظ نتی ثابت در حالی که صدای اصلی حرکت میکرد) و حرکت مشابه (حرکت در جهت صدای اصلی در حالی که فاصلهی ثابتی دقیقا رعایت نمیشد)، روی آورد.
ارگانوم ملیسماتیک: در اوایل قرن دوازدهم شیوهی نت در برابر نت به کلی کنار گذاشته شد و در عوض، صدای اصلی، نتهای آواز را با کششها طولانی میخواند. در این دوره صدای اصلی به نام تنور شناخته میشد (از واژه ی لاتینی tenere به معنای نگه داشتن). بر فراز نتهای تنور، صدایی بالاتر آزادانه حرکت میکند و نتهای مجاور و پیوسته را با ارزشهای زمانی کوتاهتری اجرا میکند. نتهای ملودیک و پرتحرکی که روی این سیلاب کلمه خوانده میشوند ملیسم نام دارند و به همین دلیل است که این نوع ارگانوم رو ارگانوم ملیسماتیک نامیدهاند.
ارگانوم نتردام: بعدها در قرن دوازدهم، پاریس به مرکزی بسیار با اهمیت برای فعالیتهای موسیقی تبدیل شد و این دوران مصادف با شروع کلیسای جامع نتردام در ۱۱۶۳ بود. در این زمان ارگانوم با آثار مصنفانی که آهنگسازان مکتب نتردام نام گرفتند به قلهی شکوه و عظمت و پیچیدگی خود رسید.
لئونن نخستین سرپرست کر کلیسای نتردام بود و جانشین او پروتن که از سال ۱۱۸۰ تا ۱۲۲۵ در این کلیسا فعالیت میکرد.
سازهایی که در قرون وسطی از آنها استفاده میشد
طبل و نی : یک نی و طبل رو سر که توسط یک نفر نواخته میشد
شاوم : سازی دو قمیشه با صدایی قوی
کرنت : از عاج یا چوب با پوششی از چرم که قسمت دهانی آن شبیه ترومپت اما سوراخهای انگشت گذاری آن شبیه به ریکوردر
ارگ : علاوه بر ارگ کلیسا ارگ پورتاتیو نیز وجود داشت که کوچک بود و تعداد کمی نت داشت
زنگ ها : با اندازهها و صداهایی متفاوت که با یک چکش فلزی نواخته میشدند
سیتول : با چهار سیم برنجی که با زخمه زدن به صدا در میآمدند
هارپ : کوچکتر از چنگ امروزی و سیمهایش بسیار کمتر است
فیدل یا وییل: کمی بزرگتر از ویولای امروزی با خرکی مسطحتر که این امکان را فراهم میکرد همزمان بر بیش از یک سیم نواخته شود
ربک: ساز زهی گلابی شکل که معمولا سه سیم داشت
هردی – گردی: سیمهایش به وسیلهی تیغهایی که با حرکت انگشت پایین میرفتند فشرده میشدند و استوانهای دواری که به وسیلهی دستهای به گردش در میآمد آنها را مرتعش میکرد.
پسالتری: سیمهایش به وسیلهی دو تیغه، هر کدام در یک دست، نواخته میشدند.
منابع:
کتاب تاریخ موسیقی غرب نوشتهی ری بنت
کتاب درک و دریافت موسیقی نوشتهی راجر کیمی ین