زمان مطالعه5 دقیقه
می پسنـدم0
اندازه متن12
در سازهای زهی پرده، قسمت های برجسته ای روی دسته ی ساز است که تعداد و جنس آن در سازهای مختلف متفاوت است.
کار پرده ها: پرده ها به نوازنده کمک می کنند که انگشت خود را در جای درست قرار دهند و نت را به درستی اجرا نمایند. البته این را بدانید که تمامی سازهای زهی مانند ویولن دارای پرده نمی باشند.
سه تار و تار معمولا از ۲۵ پرده تشکیل شده اند که به صورت سه تایی یا چهارتایی روی دسته بسته می شوند. مبنای پرده بندی سه تار و تار از قدیم بر اساس فواصل دستگاه شور(سل) تنظیم میشده و پرده های اصلی، چهارتایی و بقیه، سه تایی بسته می شده است. این کار به چشم، برای شناسایی سریع تر پرده ها کمک شایانی می نماید.
در برخی از سازها مانند گیتار از پرده های چوبی یا فلزی یا استخوانی به صورت ثابت استفاده می شود و پرده یا همان فرت روی دسته ی ساز تعبیه می شود که خیلی کمتر نیاز به تعویض پیدا می کنند اما در سازهایی مانند سه تار و تار از پرده هایی معمولا از جنس روده ی گوسفند استفاده می کنند. این نوع پرده ها معمولا چند دور، به دور دسته‌ی ساز پیچیده شده و پشت دسته گره می خورند که این پرده ها قابلیت جابه جایی دارند.
شاید برای شما سوال باشد که چرا در سازهایی مانند تار و سه تار نیز از پرده‌های ثابت مانند پرده ی ساز گیتار استفاده نمی کنند که مشکل تعویض آن نیز به وجود نیاید؟
برای پاسخ به این سوال باید گفت که در موسیقی شرق و در موسیقی ایرانی فواصلی ریزتر مانند ربع پرده و حتی ریزتر از آن هم وجود دارد که در موسیقی غرب این فواصل کمتر دیده می شوند. به همین خاطر نوازنده ی این سازها گاهی نیاز دارد که پرده ها را جابه‌جا کند و به فواصل دیگری دست یابد.
مطالب مرتبط: آموزش تعویض سیم سه تار
حال سوال دیگری که به وجود می آید این است که چرا تعداد پرده ها را بیشتر نمی کنند تا نیازی به جابه جایی پرده های دیگر نباشد؟
برای پاسخ به این سوال نیز باید گفت که، اگر شما یک بار این کار را انجام دهید و پرده ها را به صورت کامل روی ساز تعبیه کنید متوجه خواهید شد که وقتی فاصله ی پرده ها از یکدیگر بسیار کم شده باشد انگشت بین پرده ها به خوبی قرار نمی گیرد و لرزش سیم به وسیله ی گوشت دست گرفته می شود و صدای ساز تا حدی خفه شده و صدای مناسبی نخواهد داشت.
این موضوع که چه پرده ای برای سازهای تار و سه تار مناسب است (که هم کیفیت صدایی خوبی داشته باشد و هم دوام زیاد) اخیرا” بعضی از نوازندگان و سازگران را به جنب و جوش واداشته و تجربیات جالبی هم در این سالها به دست آمده که به شرح زیر می باشد.
به طور معمول پرده هایی که روی این سازها بسته می شوند از جنس روده ی گوسفند است. این پرده ها نسبت به پرده های دیگر زبرتر و کم دوام تر هستند و طول عمر آن ها حدود ۱ تا ۵/۱ سال می باشد. و در جابجایی ها روی نتهایی که متغیر است، نرمتر و لغزنده تر هستند.
البته متفاوت بودن جنس پرده، رطوبت محل نگهداری و استیل دست چپ نوازنده در طول عمر پرده تاثیرگذار است. (مثلا همین پرده را اگر در شرایط مناسب آب و هوایی و با استیل مناسب نگهداری کنید، می تواند بیش از ۳ سال عمر کند).
مطالب مرتبط: آموزش تعویض سیم تار
این را بدانید که بهترین مکان امن برای نگهداری از ساز، جعبه ی خود ساز است ( از آویختن ساز بر روی دیوار خودداری کنید ). همچنین برای نگهداری بهتر می توانید یک رطوبت گیر در جعبه ی ساز خود قرار دهید.
کات کوت یا کت کوت نوع دیگری از پرده است که از روده ی گربه یا خرگوش تهیه می شود. این پرده به خاطر مقاومت زیاد و سیقلی بودن سطح آن مورد توجه بسیاری از نوازندگان حرفه ای است. طول عمر این پرده ها تقریبا دو برابر پرده هایی با جنس روده ی گوسفند است.
سهولت در تغییر جای پرده، روی دسته، هنگام استفاده از نت های متغیر از دیگر محاسن کت کوت می باشد.
انواع دیگر پرده مانند پرده های ثابت فلزی و پرده های پلاستیکی یا نایلونی (که اخیرا” روی سازها دیده می شود) فاقد این خاصیت می باشند.
نوع دیگری از پرده ها که برای این سازها استفاده میشود پرده هایی از جنس نایلون هستند که به قدری محکم روی دسته می چسبند که امکان جابه جایی آن ها بسیار دشوار است. این پرده ها طول عمر بسیار زیادی دارند.
نوع دیگری که میتوان نام برد، پرده پلاستیکی (در بیخ دسته تار) است که این طرح پیش از این روی سازهای زهی هندی هم بکار رفته بود ولی سیم تار و سه تار فلزی و بسیار نازک است و برخورد آن با پرده های فلزی خود تولید صدا می کند، نیز تیزی صدای پرده های فلزی باعث شده نوازندگان استقبال شایانی از این پرده ها نداشته باشند.
همچنین در سال های اخیر و به طور آزمایشی پرده هایی از جنس فلز برای این سازها استفاده می شود که برای جابه جایی آن ها ریلی را دو طرف دسته ساز قرار می دهند که پرده ها می توانند روی آن حرکت کنند. مطالعه باعث بهتر شدن سبک زندگی کردن در جامعه میشود. همانطور که میدانید لذت مطالعه در خواندن مطلبی جذاب، مفید و قابل درک است که کمک شایانی به بازدهی مغز شما میکند. پس سعی ما تولید کنندگان محتوای متنی در وب سایتها، بازنویسی مطالب مهم و کاربردی به صورت جذاب و کاملتر است. امیدوارم مطالب گفته شده در این مطلب برای شما مفید واقع شود.
گردآوری شده توسط: آلیک موزیک
کلیه حقوق مادی و معنوی برای این سایت محفوظ می باشد و هرگونه کپی برداری شامل پیگرد قانونی می باشد.
